วิธีคำนวณต้นทุนรวมเช่ารถกระเช้า: ค่าขนส่ง เชื้อเพลิง ช่างเทคนิค

งานที่ต้องทำบนที่สูงไม่ยอมให้ผิดพลาด รถกระเช้าจึงเป็นเครื่องมือหลักที่ช่วยให้ทำงานได้เร็ว ปลอดภัย และควบคุมคุณภาพได้ แต่ตัวเลข “ค่าเช่า/วัน” ที่เห็นหน้าใบเสนอราคาไม่ใช่ต้นทุนทั้งหมดที่คุณจะจ่ายจริง โดยเฉพาะเมื่อหน้างานอยู่ไกล ต้องทำงานหลายกะ หรือมีข้อจำกัดด้านพลังงานและความปลอดภัย ประสบการณ์ที่ได้เห็นหน้างานทั้งไซต์ก่อสร้าง คลังสินค้า โรงงาน และงานระบบ ทำให้ผมสรุปวิธีมองต้นทุนแบบครบวงจรได้ชัดเจนกว่าเดิม บทความนี้ตั้งใจพาคุณไล่เรียงตัวแปรสำคัญทีละส่วน พร้อมตัวอย่างคำนวณจริงที่ใช้คุยกับฝ่ายบัญชีหรือเปรียบเทียบผู้ให้บริการได้ทันที

ภาพรวม: ต้นทุนที่ “ซ่อนอยู่” มักแพงกว่าค่าเช่าเครื่อง

ต้นทุนรวมของการเช่ารถกระเช้าไม่ได้มีแค่ค่าเช่าหลักต่อวันหรือเดือน ยังมีค่าใช้จ่ายที่กระทบยอดรวมอย่างมีนัย เช่น ค่าขนส่งไปกลับ ค่าน้ำมันหรือไฟ ค่าเทคนิคเช็คความพร้อมก่อนเริ่มงาน ค่าคนขับหรือผู้ควบคุมเครื่อง ค่าประกันภัยภาคสนาม ค่าเซ็ตอัพและเคลื่อนย้ายภายในไซต์ รวมถึงค่าจอดรอเมื่อฝนตกหรือหน้างานยังไม่พร้อม ตัวแปรเหล่านี้ต่างกันมากตามประเภทเครื่อง สภาพไซต์ ระยะเวลา และมาตรฐานความปลอดภัยขององค์กร

ถ้าคุณอยากคุมงบ งานที่มีรถกระเช้าควรมี “แผ่นคุมต้นทุน” ตั้งแต่วันเสนอราคา โดยคำนวณแบบค่าจริงบนสมมติฐานที่เข้มงวด เช่น ชั่วโมงทำงานจริงต่อวัน ระยะทางขนส่ง น้ำหนักเครื่อง ความชันผิวถนนในไซต์ ความสูงเพดานและช่องทางเข้าถึง แถมเผื่อกรณีฝนหรือรอ permit ไว้อย่างน้อย 10 ถึง 20 เปอร์เซ็นต์

เลือกประเภทเครื่องให้ตรงงานก่อนคำนวณต้นทุน

ต้นทุนเชื่อมโยงกับประเภทเครื่องโดยตรง เลือกผิดทีเดียว งบกระเด็น ทั้งค่าเชื้อเพลิงและเวลาสูญเสียมีผลต่อเงินสดจริง ประเภทหลักที่เจอในตลาดมีดังนี้

รถกระเช้าแบบกรรไกร (Scissor lift หรือ X-lift) เหมาะงานขึ้นลงตรงแนวดิ่งบนพื้นเรียบ เช่น งานเดินรางไฟ ติดตั้งสปริงเกอร์ในคลังสินค้า รุ่นไฟฟ้าเป็นที่นิยมในอาคาร เพราะเงียบ ไม่มีควัน และใช้พื้นที่น้อย ถ้าต้องการความสูงไม่มาก รุ่น x lift มือสอง หรือ ลิฟท์กรรไกร มือสอง เป็นทางเลือกที่คุ้ม แต่ควรเช็คชั่วโมงใช้งาน แบตเตอรี่ และปั๊มไฮดรอลิกให้ดี

รถกระเช้าแบบบูมลิฟท์ (Boom lift) เหมาะงานที่ต้องเอื้อมข้ามสิ่งกีดขวางหรือต้องหมุนรอบตัว เช่น งานซ่อมผนังภายนอกโรงงาน ติดตั้งแอร์ rooftop หรือไฟสนาม มีทั้งแบบดีเซลล้อยางสำหรับไซต์กลางแจ้ง และแบบไฟฟ้าในอาคาร ราคาค่าเช่าและค่าขนส่งมักสูงกว่าลิฟท์กรรไกร เพราะน้ำหนักและเพลาใหญ่กว่า

รถกระเช้าไฟฟ้า 4 ล้อ และ 6 ล้อ ในตลาดไทยมีทั้งแบบ JLG, Genie, Haulotte และรถกระเช้า มือ สอง ญี่ปุ่น ที่ใช้ไฟฟ้าหรือไฮบริด จุดเด่นคือความเงียบ ควันศูนย์ เหมาะงานภายในคลังสินค้าที่ต้องการความสะอาด แต่ต้องวางแผนชาร์จไฟ ดึงไฟ หรือเตรียมเครื่องชาร์จให้พร้อม

สำหรับผู้ที่พิจารณาซื้อใช้งานยาว ค่าเช่าอาจแพงกว่าในระยะยาว ตลาดรถกระเช้ามือสองจึงคึกคัก มีทั้ง รถกระเช้ามือสอง ใกล้ฉัน รถกระเช้าไฟฟ้ามือสอง ขายรถกระเช้าขนาดเล็ก ไปจนถึง ขายรถ Boom lift มือสอง และ รถ X-lift มือ สอง ราคาเครื่องจะแตกต่างตามความสูงยก ยี่ห้อ ชั่วโมงใช้งาน และสภาพ หากมองเรื่องความเสี่ยงและบริการหลังการขาย ผู้ขายที่ระบุ รถกระเช้ามือสอง มีประกัน หรือ รถกระเช้ามือสอง มีประกัน โดย Skymaster ช่วยลดความเสี่ยงจุกจิกในปีแรกได้พอสมควร

โครงสร้างค่าขนส่ง: จุดที่มักผิดพลาดตอนตั้งงบ

ค่าขนส่งขึ้นกับน้ำหนักเครื่อง ระยะทาง และเงื่อนไขยกขึ้นลง หลักการทำงานในไทยคือรถเทรลเลอร์หรือรถบรรทุกพื้นเรียบจะคิดค่ารอบไป-กลับ ตามกิโลเมตรและขนาดเครื่อง ลิฟท์กรรไกรไฟฟ้าขนาดเล็กมักอยู่ในช่วงน้ำหนัก 1 ถึง 3 ตัน ขนส่งง่ายกว่า ส่วนบูมลิฟท์ 40 ถึง 60 ฟุตน้ำหนักเริ่มที่ 7 ถึง 10 ตัน ทำให้ค่าขนส่งต่อรอบสูงกว่า

ตัวอย่างที่เจอจริง ค่าเทรลเลอร์วิ่งรอบกรุงเทพและปริมณฑล 5,000 ถึง 12,000 บาทต่อเที่ยว แล้วแต่จุดรับส่งและน้ำหนัก ถ้าเป็นต่างจังหวัดหรือวิ่งข้ามภาค คิดเป็นกิโลเมตร เช่น 45 ถึง 75 บาทต่อกิโลเมตรต่อเที่ยว ระวังค่าเครนยกลง ถ้าหน้างานไม่มีทางลาดหรือพื้นที่ถอยรถไม่พอ อาจต้องเช่าเครน 25 ถึง 50 ตัน มาอุ้มลง คิดรอบละ 8,000 ถึง 20,000 บาท

อีกอย่างที่มักหลุดจากใบเสนอราคา คือค่า “waiting time” เมื่อรถไปถึงแล้วหน้างานยังไม่พร้อม ถ้ารอนานเกินเวลาที่ตกลง เช่น เกิน 1 ชั่วโมง จะคิดเพิ่มเป็นชั่วโมงละ 800 ถึง 1,500 บาท แล้วแต่ค่ายที่ใช้

แนวทางกำกับต้นทุนขนส่งให้ใกล้เคียงค่าจริง ทำ laydown area และทางเข้าออกให้ปลอดภัยก่อนวันส่งมอบ วัดช่องทางให้ชัด ความกว้าง ความสูงโปร่ง รัศมีเลี้ยวชัดเจน ถ้าต้องขึ้นชั้นบนด้วยรางคอนกรีตให้เช็กน้ำหนักจุดรับแรง ไม่อย่างนั้นจะต้องเรียกเครนเพิ่มภายหลัง ซึ่งแพงกว่าวางแผนล่วงหน้าหลายเท่า

เชื้อเพลิง แบตเตอรี่ และพลังงาน: ต้นทุนที่ผูกกับชั่วโมงใช้งานจริง

รถดีเซล บูมลิฟท์ขนาดกลางกินน้ำมันโดยเฉลี่ย 3 ถึง 7 ลิตรต่อชั่วโมง ขึ้นกับโหลดและพฤติกรรมผู้ควบคุม ถ้าทำงานวันละ 8 ชั่วโมงติดต่อกัน 10 วัน ตัวเลขน้ำมันที่ต้องเตรียมอาจแตะ 240 ถึง 560 ลิตร คูณราคาดีเซล ณ ช่วงเวลานั้น คุณจะเห็นว่าค่าน้ำมันรวมทั้งโปรเจกต์เทียบเท่าค่าเช่าเครื่อง 1 ถึง 2 วันได้สบาย

รถไฟฟ้า ค่าไฟถูกกว่าดีเซลต่อชั่วโมง แต่ต้องวางแผนจุดชาร์จ ปลั๊กไฟ และเวลาชาร์จ แบตเตอรี่ลิฟท์กรรไกรส่วนใหญ่ใช้เวลาชาร์จเต็ม 6 ถึง 8 ชั่วโมง ถ้าทำงาน 2 กะ ต้องมีรอบชาร์จแบบแทรก หรือมีเครื่องมือสำรอง ระวังค่าเสื่อมแบตเตอรี่ในกรณีเช่าระยะยาว ผู้ให้บริการบางรายคิดค่าแบตเพิ่มถ้าใช้งานหนักและปล่อยให้ deep discharge บ่อย

ในไซต์ปิด เช่น โกดังเก็บอาหารหรือยา มักต้องห้ามเครื่องดีเซล ใช้ได้เฉพาะรถกระเช้าไฟฟ้า 4 ล้อ หรือ x lift มือสอง ที่ปลอดควัน ต้นทุนพลังงานจะไปกระทบที่ค่าเดินสายไฟชั่วคราวและค่าเครื่องชาร์จแทน ถ้าจำเป็นต้องใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้าเพื่อชาร์จ ต้องบวกค่าน้ำมันดีเซลของเครื่องปั่นไฟเข้าไปด้วย

ช่างเทคนิค ผู้ควบคุมเครื่อง และความปลอดภัย

หลายไซต์มีกฎว่า ผู้ควบคุมเครื่องต้องผ่านการอบรม มีบัตร operator ตามรุ่นเครื่อง และต้องมีช่างเทคนิคของบริษัทเช่ามาทำ commissioning หรือ toolbox talk ก่อนเริ่มงาน ชั่วโมงเหล่านี้คือค่าใช้จ่ายจริง ส่วนใหญ่คิดเป็นครึ่งวันหรือรายชั่วโมง

ค่าช่างเทคนิคสำหรับตรวจเช็คและสอนการใช้งานเบื้องต้นอยู่ที่ 1,500 ถึง 3,500 บาทต่อครั้ง รวมเดินทางในเขตเมือง ถ้าหน้างานต่างจังหวัดหรือทำกลางคืน มีค่าเดินทางและค่าโอทีเพิ่ม ส่วนค่าคนขับหรือผู้ควบคุมเครื่อง ถ้าไม่ได้เตรียมเองจากทีม จะมีค่าแรงวันละ 1,200 ถึง บริการรถกระเช้าพร้อมทีมงาน 2,500 บาท ตามทักษะและความเสี่ยงงานบนที่สูง

ประสบการณ์สอนว่าค่าอบรมสั้น 1 ชั่วโมงก่อนเริ่มงาน ช่วยลดเหตุขัดข้องและเวลาเสียไปกับการแก้ปัญหา เช่น สวิตช์ฉุกเฉินค้าง ระบบเอียงเกิน Sensor tilt เตือน หรือการตั้ง outriggers ไม่ครบ การอธิบายจุดล็อกกุญแจ แผงควบคุมสองตำแหน่ง และภาวะต้องลงฉุกเฉิน ช่วยเซฟเวลาในช่วงบ่ายหลายชั่วโมง ซึ่งเป็นเงินทั้งนั้น

ประกันภัย ความเสียหาย และความเสี่ยงที่ต้องตีราคาให้ถูก

เกือบทุกใบเช่ามีเงื่อนไขความรับผิดชอบความเสียหายต่อเครื่องและทรัพย์สินรอบข้าง บางรายเสนอแพ็กเกจความคุ้มครองเหมาจ่ายรายวัน เพิ่ม 5 ถึง 10 เปอร์เซ็นต์ของค่าเช่า เพื่อครอบคลุมความเสียหายเล็กน้อย ยางแตก กระจกแตก หรือปุ่มควบคุมเสีย สำหรับงานในโรงงานที่เสี่ยงเฉี่ยวชน ค่าแพ็กเกจนี้คุ้ม เพราะเคลมครั้งหนึ่งมักเกินค่าประกันรวมทั้งโปรเจกต์

ในงานราชการหรือโรงงานขนาดใหญ่ มักต้องมีประกันบุคคลที่สาม วงเงิน 1 ถึง 5 ล้านบาทต่อครั้ง ถ้าผู้ให้เช่าไม่มี ต้องให้ฝ่ายจัดซื้อเพิ่มเงื่อนไขใน TOR และบวกค่าประกันชั่วคราวเข้าไปในต้นทุน

วันหยุด ฝนตก และค่า “ยืนรอ” ที่กระทบกำไรโดยตรง

สภาพอากาศและความพร้อมของไซต์คือความเสี่ยงที่ชัดเจนที่สุดในประเทศไทย หน้าฝนบางเดือนทำงานได้เพียง scissors lift 60 ถึง 70 เปอร์เซ็นต์ของวันทำงานทั้งหมด ถ้าคุณเช่าแบบรายเดือนแต่ทำงานได้ไม่เต็มวัน ต้นทุนต่อชั่วโมงจะสูงขึ้นทันที ทางแก้คือเช่าแบบรายวันในช่วงวิกฤต หรือวางแผนงานภายในอาคารสลับกับงานภายนอก เพื่อลดค่าเครื่องที่จอดรอโดยไม่ได้ใช้งาน

นอกจากนี้ หน่วยงานความปลอดภัยภายในมักมีขั้นตอนใบอนุญาตทำงานบนที่สูง ประชุมความปลอดภัย การกั้นพื้นที่ และติดตั้ง safety lines กำหนดให้ทำก่อนเริ่มงาน การขออนุญาตช้า 1 ถึง 2 ชั่วโมง อาจทำให้ชั่วโมงการใช้เครื่องจริงหายไปครึ่งวัน ถ้าโปรเจกต์คับขัน แนะนำให้คุยกับ HSE ล่วงหน้าและวาง slot เวลาให้ชัดเจน

วิธีคำนวณต้นทุนรวมแบบทีละขั้น พร้อมสูตรตัวอย่าง

การคุมต้นทุนเริ่มจากตั้งสมมติฐานที่เป็นจริง ไม่สวยหรูเกินไป จากนั้นคูณตัวเลขทีละหมวด คุณจะเปรียบเทียบผู้ให้เช่าหรือเลือกประเภทเครื่องได้มั่นใจขึ้น

ขั้นแรก กำหนดคุณลักษณะงาน เช่น ความสูงทำงาน ระยะเอื้อม น้ำหนักบรรทุก พื้นที่หมุนตัว ความลาดชัน และสภาพพื้น ขั้นต่อมา เลือกประเภทเครื่องที่ตอบโจทย์ที่สุดในภาพรวม ไม่ใช่เฉพาะค่าเช่า แล้วจึงคำนวณดังนี้

ค่าเช่ารวม = ค่าเช่าต่อวัน × จำนวนวันใช้งานจริง ค่าขนส่งรวม = ค่ารถไป + ค่ารถกลับ + ค่าเครนยกลง/ยกขึ้น (ถ้ามี) + ค่า waiting time (ถ้ามี) ค่าพลังงาน = ค่าน้ำมัน หรือ ค่าไฟชาร์จ + ค่าเครื่องปั่นไฟ (ถ้ามี) ค่าช่างเทคนิค/ผู้ควบคุม = ค่าช่าง commissioning + ค่าอบรม + ค่าคนขับ/วัน × จำนวนวัน ค่าประกันและจิปาถะ = ค่าแพ็กเกจคุ้มครอง + อุปกรณ์เสริม เช่น บูมกันชน แผ่นรองตีนแมว แผงกั้น สำรองความเสี่ยง = 10 ถึง 20 เปอร์เซ็นต์ของยอดรวมสำหรับฝน ล่าช้า อุปกรณ์ทดแทน

ตัวอย่างสถานการณ์จริง โกดังโลจิสติกส์ เขตปริมณฑล ต้องติดตั้งรางไฟที่ระดับ 10 เมตร ใช้ลิฟท์กรรไกรไฟฟ้าขนาดทำงานสูงสุด 12 เมตร ระยะเวลา 7 วันทำการ

สมมติฐาน ราคาในตลาดกลางปีหนึ่ง

ค่าเช่า x lift ไฟฟ้าขนาด 12 เมตร 2,800 บาท/วัน 7 วัน รวม 19,600 บาท ค่าขนส่งไปกลับในเขตปริมณฑล 6,000 บาท/เที่ยว รวม 12,000 บาท ค่าเทคนิควันแรกสำหรับ commissioning และสอนการใช้งาน 2,000 บาท ค่าคนขับถ้าจ้างเพิ่ม 1,500 บาท/วัน 7 วัน รวม 10,500 บาท ค่าไฟชาร์จเฉลี่ย 12 หน่วย/คืน × 5 บาท/หน่วย × 6 คืน ประมาณ 360 บาท ค่าแพ็กเกจคุ้มครองความเสียหายเบื้องต้น 8 เปอร์เซ็นต์ของค่าเช่า 1,568 บาท สำรองความเสี่ยง 10 เปอร์เซ็นต์ของยอดย่อย

ยอดย่อยก่อนสำรอง 19,600 + 12,000 + 2,000 + 10,500 + 360 + 1,568 = 46,028 บาท สำรอง 10 เปอร์เซ็นต์ 4,603 บาท ยอดรวมประมาณ 50,600 ถึง 51,000 บาท

หลายคนแปลกใจว่าค่าขนส่งคิดเป็นสัดส่วนเกือบ 25 เปอร์เซ็นต์ งานใกล้เมืองและระยะเวลาสั้น ค่าขนส่งย่อมเด่นขึ้นเสมอ ถ้าเพิ่มเวลางานเป็น 14 วัน ค่าเช่าเครื่องจะเพิ่ม แต่สัดส่วนค่าขนส่งจะลดลง ทำให้ต้นทุนต่อวันเฉลี่ยลดลง

ตัวอย่างอีกกรณี งานซ่อมโครงหลังคากลางแจ้ง ต้องใช้รถบูมลิฟท์ดีเซล 60 ฟุต สูงสุดทำงาน 20 เมตร ทำ 5 วัน ในต่างจังหวัดห่าง 200 กิโลเมตร

สมมติฐาน

ค่าเช่า 60 ฟุต ดีเซล 5,500 บาท/วัน 5 วัน รวม 27,500 บาท ค่าขนส่ง 65 บาท/กม./เที่ยว × 200 กม. × 2 เที่ยว รวม 26,000 บาท ค่าเครนยกลงหน้างาน 12,000 บาท หากพื้นที่รับไม่เท่ากับพื้นทาง ค่าน้ำมันโดยเฉลี่ย 5 ลิตร/ชั่วโมง × 8 ชั่วโมง × 5 วัน = 200 ลิตร × 32 บาท/ลิตร ประมาณ 6,400 บาท ค่าเทคนิควันแรก 3,000 บาท ค่าแพ็กเกจคุ้มครอง 8 เปอร์เซ็นต์ของค่าเช่า 2,200 บาท สำรองความเสี่ยง 15 เปอร์เซ็นต์ เนื่องจากงานกลางแจ้งและหน้าฝน

ยอดย่อย 27,500 + 26,000 + 12,000 + 6,400 + 3,000 + 2,200 = 77,100 บาท สำรอง 15 เปอร์เซ็นต์ 11,565 บาท ยอดรวมประมาณ 88,700 ถึง 89,000 บาท

ในกรณีนี้ ค่าขนส่งและยกลงรวมกันมีน้ำหนักกว่า 40 เปอร์เซ็นต์ ชี้ชัดว่าการเลือกผู้ให้บริการที่มีสาขาใกล้ไซต์ หรือลดขนาดเครื่องให้เหมาะจริง ช่วยประหยัดได้มาก

เช่ารายวัน รายสัปดาห์ รายเดือน เลือกอย่างไรคุ้มสุด

โครงสร้างราคาเช่าในตลาดมักให้ส่วนลดสะสมตามระยะเวลา รายสัปดาห์อาจอยู่ที่ 3 ถึง 3.5 เท่าของรายวัน รายเดือนอยู่ที่ 8 ถึง 12 เท่าของรายวัน ขึ้นกับประเภทเครื่องและช่วงดีมานด์ ถ้าคิดว่าทำงานเกิน 12 ถึง 15 วันขึ้นไป รายเดือนอาจคุ้มกว่า แต่ต้องระวังวันหยุดยาวหรือช่วงฝนหนัก ที่ทำให้ชั่วโมงการใช้งานจริงต่ำกว่าคาด

การเจรจาที่ได้ผลคือขอ “แพ็กเกจยืดหยุ่น” จ่ายแบบรายเดือนแต่มีสิทธิ์หยุดนับวันเมื่อฝนตกตามประกาศกรมอุตุนิยมวิทยา หรือมี buffer วันชดเชย 2 ถึง 3 วัน เพื่อให้ยอดรวมไม่แกว่งเกินงบ

ขนาดเครื่องกับราคาตลาดมือสอง: เมื่อถึงเวลาซื้อแทนเช่า

หากโปรเจกต์ของคุณใช้รถกระเช้าบ่อย แทบทุกเดือน ควรพิจารณาตลาด รถกระเช้ามือสอง ราคา อยู่ในระดับที่ทำให้คืนทุนใน 12 ถึง 24 เดือน จากการลดค่าเช่า รุ่นยอดนิยมอย่างลิฟท์กรรไกร 8 ถึง 12 เมตร เช่ารถกระเช้าในพื้นที่ ราคามือสองสภาพดีอยู่ราว 240,000 ถึง 650,000 บาท แล้วแต่ชั่วโมงใช้งาน แบตเตอรี่ และปีผลิต ส่วนรถบูมลิฟท์มือสอง ราคา ระดับ 40 ถึง 60 ฟุต มักอยู่ที่หลัก 1.2 ถึง 2.8 ล้านบาท ทั้งนี้ตัวเลขขึ้นกับยี่ห้อและสภาพอย่างมาก

คำค้นที่คนใช้งานหากัน เช่น รถกระเช้ามือสอง, ขายรถกระเช้ามือสอง, จํา หน่าย รถกระเช้าไฟฟ้า มือสอง, รถกระเช้าบูม ลิ ฟ ท์ ราคา, รถกระเช้า 4 ล้อ ราคา, ราคา รถกระเช้าไฟฟ้า 4 ล้อ, ราคา รถกระเช้าไฟฟ้า 4 ล้อมือสอง, ราคารถกระเช้าไฟฟ้า 6 ล้อ, รถกระเช้าไฟฟ้า ขนาดเล็ก ราคา, x lift มือสอง, รถ x-lift ราคา, x lift ขนาดเล็ก ราคา, ลิฟท์กรรไกร มือสอง, ขายรถ Boom lift มือสอง และ รถกระเช้า มือ สอง ญี่ปุ่น เมื่อเจอประกาศที่สนใจ ควรดูประวัติการซ่อม เซอร์วิสบุ๊ก สภาพซีลไฮดรอลิก ปั๊ม และระบบเซฟตี้ก่อนปิดดีล

ผู้ขายที่ให้รับประกันหลังการขาย เช่น รถกระเช้ามือสอง มีประกัน หรือ รถกระเช้ามือสอง มีประกัน โดย Skymaster ช่วยลดความเสี่ยงค่าใช้จ่ายจุกจิกในช่วงแรกได้มาก แต่ราคาซื้ออาจสูงกว่าตลาดทั่วไปเล็กน้อย ถือเป็นค่าความสบายใจและชั่วโมงซ่อมน้อยลงสำหรับทีมซ่อมบำรุง

ปัจจัยไซต์งานที่ทำให้ตัวเลขเปลี่ยน

แม้จะคุมสมการหลักไว้แล้ว แต่หน้างานจริงมีตัวแปรยิบย่อยที่ทำให้ต้นทุนแกว่ง

พื้นรับน้ำหนักและความเรียบ ถ้าพื้นอิฐบล็อกหรือดินบดอัดไม่ทั่วถึง ล้อบูมลิฟท์อาจจม ต้องใช้แผ่นรองตีนแมวหรือ steel plate ซึ่งมีค่าเช่าเพิ่ม และช่างต้องมาจัดวาง

ช่องทางเข้าต่ำ มีคานหรือตาข่ายใต้เพดาน จำเป็นต้องใช้รุ่นขนาดเล็กลงหรือแบบไฟฟ้าที่พับได้ ทำให้ต้องเพิ่มจำนวนจุดวางเครื่องและเวลาย้ายเครื่อง

การทำงานใกล้แนวไฟฟ้าแรงสูง ต้องรักษาระยะปลอดภัยตามมาตรฐาน อาจต้องใช้บูมที่เอื้อมได้มากขึ้นเพื่อคงระยะห่าง ผลคือค่าเช่าสูงขึ้นเล็กน้อย แต่ความปลอดภัยแลกไม่ได้

ข้อกำหนดเอกสาร HSE บางโรงงานบังคับใบตรวจสภาพล่าสุดโดยผู้เชี่ยวชาญภายนอก รวมถึงใบรับรองวิศวกร การเตรียมเอกสารเหล่านี้มีค่าธรรมเนียมและเวลาที่ต้องเผื่อ

อุปกรณ์เสริมและการตั้งค่าที่ช่วยเซฟงบ

ในไซต์ที่ต้องย้ายจุดทำงานหลายครั้งต่อวัน การเลือกเครื่องที่เคลื่อนที่ไวและหันหัวได้คล่อง ลดเวลาตายระหว่างจุดต่อจุดได้มาก ลิฟท์กรรไกรรุ่นที่มี deck ขยายจะช่วยเข้าถึงพื้นที่ได้กว้างขึ้น ลดจำนวนครั้งที่ต้องย้ายเครื่อง

อุปกรณ์เสริมอย่างขอบกันชนยาง ป้องกันชนผนังหรือชั้นวางของ ซึ่งถ้าเกิดความเสียหายทีหนึ่ง บิลซ่อมของคลังสินค้าบางแห่งสูงกว่า 10,000 บาท จึงคุ้มที่จะเช่าอุปกรณ์เสริมหลักร้อยถึงพันบาทต่อวัน

ถ้าเป็นงานในคลังสินค้า เลือกยาง non-marking เพื่อไม่ทิ้งคราบบนพื้น ป้องกันค่าทำความสะอาดตอนส่งมอบพื้นที่

ตัวชี้วัดที่ควรถามผู้ให้บริการก่อนเซ็นสัญญา

อายุเครื่องและชั่วโมงใช้งานล่าสุด รวมถึงวันที่เซอร์วิสครั้งสุดท้าย แผนสำรอง ถ้าเครื่องมีปัญหาระหว่างงาน มีเครื่องทดแทนในกี่ชั่วโมง รายการอุปกรณ์เซฟตี้ติดเครื่อง เช่น จุด anchor safety harness, emergency lowering, tilt sensor ทำงานจริงหรือไม่ ค่าใช้จ่ายแฝง เช่น ค่าเติมน้ำกลั่นแบตเตอรี่ ค่าทำความสะอาดคราบสีหรือปูนตอนคืนเครื่อง เงื่อนไขยกเลิกหรือเลื่อนส่ง ถ้าหน้างานเลื่อนกะทันหัน มีค่าใช้จ่ายอย่างไร

คำถามเหล่านี้ช่วยให้คุณเห็นความพร้อมของผู้ให้บริการและลดโอกาสบานปลายหน้างาน โดยเฉพาะเมื่อทำงานในช่วง high season ที่เครื่องขาดตลาด

เปรียบเทียบตัวเลือกเช่ากับซื้อแบบใช้ข้อมูลเดียวกัน

ลองนำโปรไฟล์งานจริงของคุณ 1 ปี เช่น ใช้รถกระเช้าเดือนละ 10 ถึง 12 วัน ระดับความสูง 12 เมตร มาคิดสองทางเลือก ถ้าเช่ารายวัน 2,800 บาท/วัน × 12 วัน × 12 เดือน เท่ากับ 403,200 บาทต่อปี บวกขนส่งเฉลี่ย 24,000 บาทต่อปี รวม 427,200 บาทต่อปี ใน 2 ปีเท่ากับ 850,000 กว่าบาท

ถ้าซื้อ ลิฟท์กรรไกร มือสอง ราคา 450,000 ถึง 600,000 บาท บวกค่าซ่อมบำรุง แบตเตอรี่ชุดใหม่ราว 60,000 ถึง 90,000 บาท ใน 2 ปีรวมอาจอยู่ราว 600,000 ถึง 750,000 บาท แต่คุณต้องมีทีมซ่อมเบื้องต้น สถานที่เก็บ และงบสำรองชิ้นส่วน ถ้าโครงสร้างงานคุณแน่นอน การซื้ออาจคุ้มกว่า ถ้างานเป็นช่วงๆ และหลากหลายความสูง เช่าแบบยืดหยุ่นยังเหมาะสมกว่า

สายตาของคนทำงานหน้างาน: รายละเอียดเล็กๆ ที่ส่งผลต่อเงินก้อนใหญ่

สิ่งที่เห็นบ่อยคือทีมเตรียมพื้นที่ไม่พร้อม ทำให้เครื่องมาแล้วจอดรอ 1 ถึง 2 วัน สูญเสียค่าเช่าโดยไม่จำเป็น อีกอย่างคือใช้เครื่องเกินสเปค เช่น ใช้บูมลิฟท์ใหญ่ทั้งที่งานทำได้ด้วย x lift ทำให้ขนส่งแพงและคุมยากกว่า หรือเลือกเครื่องดีเซลเข้าอาคารแล้วเจอข้อห้าม ใช้ไม่ได้ ต้องเปลี่ยนเครื่องกลางคัน เสียทั้งค่าขนส่งรอบใหม่และเวลาทำงาน

อีกกรณีคือไม่คุยกันเรื่องไฟฟ้าตั้งแต่แรก ชาร์จแบตไม่ได้ เครื่องใช้งานได้ครึ่งวันแล้วดับ ต้องจบงานเช้าช้า กลายเป็นต้องต่อวันเช่าออกไปอีก การทำ checklist ก่อนรับเครื่องช่วยลดปัญหาได้เยอะ

เช็กลิสต์ก่อนสรุปงบเช่ารถกระเช้า

บันทึกความสูงทำงาน ระยะเอื้อม และสภาพพื้น พร้อมรูปถ่ายและขนาดจริง ตกลงประเภทเครื่อง รุ่น หรือช่วงสเปคที่ต้องการ พร้อมอุปกรณ์เสริม แจ้งจุดรับส่งและเงื่อนไขขนส่งให้ครบ วางแผนทางเข้าออกและพื้นที่ลงเครื่อง วางแผนพลังงาน ชาร์จไฟหรือจัดหาน้ำมัน พร้อมชั่วโมงทำงานต่อวัน นัดช่างเทคนิคสำหรับ commissioning และยืนยันเอกสาร HSE ที่ต้องใช้

หากทีมเดินตามเช็กลิสต์นี้ตั้งแต่ก่อนออกใบ PO ต้นทุนที่ออกมาจะใกล้เคียงค่าจริงมากขึ้น และความเสี่ยงหน้างานลดลงอย่างชัดเจน

สรุปแนวทางคุมต้นทุนแบบมืออาชีพ

มองค่าเช่าเป็นเพียงหนึ่งชิ้นของจิ๊กซอว์ จากนั้นประกอบจิ๊กซอว์อื่นให้ครบ ค่าขนส่งไปกลับและยกลง ค่าพลังงานตามชั่วโมงจริง ค่าช่างเทคนิคและความปลอดภัย ค่าเสี่ยงจากสภาพอากาศและความพร้อมของไซต์ เมื่อรวมแล้วค่อยเลือกทางที่คุ้มที่สุดทั้งด้านเทคนิคและการเงิน

ถ้าต้องใช้งานถี่ ลองเปิดมุมมองไปที่ตลาด รถกระเช้ามือสอง และรุ่นย่อยอย่าง ราคา รถกระเช้าไฟฟ้า 4 ล้อมือสอง รถกระเช้า 4 ล้อ ราคา รถกระเช้าบูม ลิ ฟ ท์ ราคา หรือ ราคารถกระเช้าไฟฟ้า 6 ล้อ ซึ่งอาจเปลี่ยนสมการค่าใช้จ่ายทั้งปีของคุณได้ ส่วนถ้ารูปแบบงานหลากหลายและไม่แน่นอน การเช่าจากผู้ให้บริการที่มีเครื่องพร้อมและทีมเทคนิคตอบสนองไว จะช่วยเซฟทั้งเวลาและเงินสดหมุนเวียน

ท้ายที่สุด ตัวเลขที่ดีที่สุดคือเลขที่ผ่านการสอบถามข้อมูลจริงจากหน้างานและผู้ให้บริการอย่างละเอียด ใช้สมมติฐานที่เคร่งครัดกับเวลาทำงานจริง วางค่าเผื่อความเสี่ยงแบบมีเหตุผล แล้วตัดสินใจด้วยข้อมูลครบด้าน คุณจะได้งานเสร็จตามแผน ปลอดภัย และต้นทุนตามที่คุณตั้งใจ ไม่บานปลายตอนจบงาน

Edit

Pub: 06 Nov 2025 19:04 UTC

Views: 1