Những điều cần chú ý về nhược điểm tấm xi măng lót sàn
Tóm tắt: Các hạn chế của tấm cemboard lót sàn bao gồm trọng lượng, nguy cơ nứt, khả năng cách nhiệt hạn chế và chi phí lắp đặt có thể cao, tác động đến quyết định chọn vật liệu xây dựng.
Vật liệu tấm xi măng lót sàn đang được ưa chuộng trong các công trình hiện đại bởi những lợi thế vượt trội. Tuy vậy, việc nắm bắt rõ các hạn chế của tấm cemboard lót sàn là điều quan trọng nhằm phòng tránh rủi ro và đưa ra lựa chọn tối ưu. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích các khía cạnh hạn chế của tấm cemboard lót sàn, giúp người sử dụng xem xét kỹ lưỡng trước khi đưa vào ứng dụng. Qua đó, người đọc có thể đưa ra quyết định sử dụng vật liệu tối ưu cho công trình của mình.
1. Trọng lượng và ảnh hưởng đến kết cấu công trình
Một trong những yếu tố thường được nhắc đến khi xem xét tấm xi măng lót sàn là trọng lượng của chúng. Tuy tấm cemboard lót sàn được quảng cáo là nhẹ, nhưng so với các vật liệu như gỗ công nghiệp hay tấm nhựa, chúng vẫn sở hữu trọng lượng đáng kể.
1.1. Bản chất vật lý của tấm xi măng
Vật liệu tấm xi măng lót sàn được tạo ra từ xi măng Portland, sợi cellulose và phụ gia, mang lại một cấu trúc đặc và cứng. Do đó, trọng lượng riêng của tấm có xu hướng lớn. Ví dụ, một tấm Cemboard dày 12mm (kích thước 1.22m x 2.44m) có thể nặng khoảng 54kg. Đối với các tấm dày hơn như 15mm hoặc 18mm, dùng cho sàn chịu tải, trọng lượng có thể dao động từ 68.5kg đến 85kg mỗi tấm.
Dù vậy, cần phải nhận ra rằng, tấm xi măng lót sàn lại có trọng lượng nhẹ hơn đáng kể so với sàn bê tông truyền thống. Sàn bê tông truyền thống nặng khoảng 240kg/m², trong khi tấm cemboard lót sàn chỉ nặng khoảng 40kg/m². Lợi ích này giúp giảm tải trọng lên móng và cột của công trình, đặc biệt hữu ích cho các dự án cải tạo hoặc xây thêm tầng mà không yêu cầu gia cố móng quá mức.
1.2. Hạn chế trong thi công và vận chuyển
Trọng lượng và kích thước lớn của tấm xi măng lót sàn có thể gây ra một số khó khăn trong quá trình vận chuyển và thi công. Việc di chuyển các tấm này, đặc biệt là lên cao hoặc trong không gian hẹp, đòi hỏi nhiều sức lực và có thể tăng nguy cơ chấn thương cho công nhân nếu không có thiết bị hỗ trợ phù hợp. Điều này cũng có thể làm tăng chi phí nhân công và thời gian thi công ở một số trường hợp cụ thể.
Nhằm khắc phục, các nhà thầu thường phải cân nhắc cẩn thận phương án vận chuyển, có thể áp dụng các thiết bị nâng hạ hoặc phân chia khu vực thi công. Cũng có khuyến nghị rằng việc sử dụng các tấm với kích thước nhỏ hơn (ví dụ 1m x 2m) có thể tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc di chuyển và lắp đặt, nhất là trong các không gian bị hạn chế.
2. Hiện tượng rạn nứt và sự xuống cấp
Một trong những mối bận tâm thường gặp khi dùng vật liệu xây dựng là nguy cơ bị nứt theo thời gian. Với tấm cemboard lót sàn, vấn đề này cần được đánh giá một cách công tâm.
2.1. Hiện tượng rạn nứt của tấm xi măng
Mặc dù tấm xi măng lót sàn được cấu tạo với sợi gia cường (thường là cellulose) giúp tăng độ dẻo dai và chống nứt, và nhiều nhà sản xuất khẳng định sản phẩm của họ có khả năng chống co ngót, cong vênh, tình trạng rạn nứt vẫn có thể xuất hiện. Tuy nhiên, nguyên nhân chính của các vết nứt thường không phải do bản thân vật liệu dễ co ngót mà chủ yếu xuất phát từ quá trình thi công không đúng kỹ thuật, đặc biệt là ở các mối nối giữa các tấm.
Các yếu tố như hệ khung chịu lực không đủ chắc chắn, gây rung chấn khi có tác động; hoặc việc sử dụng keo xử lý mối nối không có độ đàn hồi và bám dính tốt, kết hợp với kỹ thuật xử lý mối nối chưa đạt chuẩn, là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nứt mối nối. Các vết nứt này không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn có thể làm giảm tuổi thọ và khả năng chống thấm của sàn.
2.2. Tác động của điều kiện môi trường
Tấm cemboard lót sàn được chế tạo để chống chịu được các điều kiện thời tiết khắc nghiệt, bao gồm cả sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm. Nhiều tài liệu xác nhận chúng có khả năng chống thấm nước và không bị hư hại, biến dạng hay co ngót do thay đổi thời tiết. Dù vậy, nếu các vết nứt đã hình thành do sai sót trong thi công, sự biến đổi của môi trường (nhiệt độ, độ ẩm) có thể khiến tình trạng nứt trở nên nghiêm trọng hơn và gây thấm nước vào cấu trúc bên dưới.
Để hạn chế tối đa vấn đề này, việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình thi công, đặc biệt là xử lý mối nối, là vô cùng quan trọng. Các phương án như dùng keo chuyên dụng, băng keo lưới kết hợp sơn chống thấm, hoặc nẹp che mối nối đã được nghiên cứu và áp dụng nhằm đảm bảo độ bền và vẻ đẹp cho bề mặt sàn. Đồng thời, Nhà Xanh An Vinh cũng khuyến cáo nên sơn phủ các phụ gia chống thấm chuyên dụng lên bề mặt tấm Cemboard trước khi hoàn thiện sơn phủ, đặc biệt khi sử dụng cho các công trình ngoài trời, để tăng cường hiệu quả chống thấm.
3. Hạn chế về hiệu suất cách nhiệt và cách âm
Đặc tính cách nhiệt và cách âm của vật liệu xây dựng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra không gian sống và làm việc thoải mái. Riêng với tấm xi măng lót sàn, khả năng này thường vấp phải nhiều ý kiến trái chiều.
3.1. Đặc tính dẫn nhiệt của tấm xi măng
Mặc dù tấm xi măng lót sàn không phải là vật liệu cách nhiệt chuyên dụng như bông thủy tinh hay xốp XPS, nhưng nhiều nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế chỉ ra rằng chúng có khả năng cách nhiệt khá tốt. Hệ số dẫn nhiệt của tấm xi măng thường ở mức thấp (chẳng hạn: 0.166 W/mK), giúp giảm sự truyền nhiệt từ bên ngoài vào trong và ngược lại. Điều này hàm ý rằng sàn nhà sẽ mát mẻ hơn vào mùa hè và ấm áp hơn vào mùa đông so với các vật liệu có khả năng dẫn nhiệt cao hơn như bê tông truyền thống.
Tính năng cách nhiệt của tấm cemboard còn hỗ trợ tiết kiệm năng lượng cho việc làm mát hoặc sưởi ấm không gian, qua đó giảm thiểu chi phí điện năng. Dù vậy, để đạt được hiệu quả cách nhiệt cao nhất, nhất là trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, việc kết hợp tấm xi măng lót sàn với các lớp vật liệu cách nhiệt khác hoặc hệ thống cách nhiệt tổng thể của công trình vẫn là giải pháp được khuyến khích.
3.2. Hiệu suất cách âm còn hạn chế
Tương tự như cách nhiệt, khả năng cách âm của tấm xi măng lót sàn cũng là một điểm thường bị hiểu lầm. Có nhiều nguồn tin khẳng định tấm cemboard có khả năng cách âm khá tốt, giúp giảm thiểu tiếng ồn một cách hiệu quả. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tấm xi măng cốt sợi đạt hệ số cách âm trung bình từ 32 đến 45 dB, thậm chí cao hơn tường gạch 3dB. Điều này là nhờ cấu trúc đặc chắc của vật liệu, giúp hấp thụ và cản trở sự truyền âm thanh.
Tuy nhiên, trong các không gian yêu cầu độ cách âm tuyệt đối như phòng thu âm hay rạp chiếu phim, bản thân tấm xi măng lót sàn có thể chưa đủ. Trong những trường hợp này, cần kết hợp tấm cemboard với các vật liệu cách âm chuyên dụng khác như bông khoáng, thạch cao cách âm, hoặc xây dựng hệ thống tường/sàn kép để đạt được hiệu quả cách âm mong muốn.
4. Chi phí thi công và bảo trì so với một số vật liệu khác
Chi phí luôn là một yếu tố quyết định khi chọn vật liệu xây dựng. Mặc dù tấm xi măng lót sàn mang lại nhiều lợi ích, nhưng chi phí thi công và bảo trì của chúng cũng cần được xem xét kỹ lưỡng.
4.1. Cần đội ngũ thi công chuyên nghiệp
Việc lắp đặt tấm xi măng lót sàn đòi hỏi kỹ thuật chính xác và đội ngũ nhân công có kinh nghiệm. Mặc dù quy trình thi công sàn cemboard được đánh giá là nhanh chóng và dễ dàng hơn so với đổ bê tông truyền thống, tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí nhân công (có thể nhanh hơn đến 8 lần), nhưng sai sót trong quá trình này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Việc cắt, khoan, và cố định tấm cần phải được thực hiện đúng kỹ thuật, dùng các công cụ và vít chuyên dụng để tránh làm hỏng các góc cạnh của tấm, đặc biệt là với các tấm mỏng. Các mối nối giữa các tấm cũng cần được xử lý tỉ mỉ bằng keo hoặc bột trét chuyên dụng để đảm bảo độ bền và tính thẩm mỹ, tránh tình trạng nứt sau này. Điều này yêu cầu sự hiểu biết sâu sắc về vật liệu và quy trình thi công chuẩn, mà không phải tất cả các đội thợ đều sở hữu.
4.2. Giá thành bảo dưỡng và sửa chữa có thể phức tạp
Khi tấm xi măng lót sàn bị hư hại (ví dụ: do lỗi thi công ban đầu hoặc tác động ngoại lực mạnh), việc sửa chữa có thể phức tạp hơn so với một số vật liệu khác. Các vết nứt tại mối nối đòi hỏi phương pháp xử lý chuyên biệt bằng các loại keo và kỹ thuật trám trét để đảm bảo không tái diễn. Theo Nhà Xanh An Vinh, việc tháo dỡ và thay thế các tấm sau khi hoàn thiện cũng có thể khó khăn và tốn kém hơn so với sàn gỗ hay vật liệu nhựa.
Dù vậy, cần xem xét rằng tấm cemboard lót sàn sở hữu độ bền và tuổi thọ rất cao (có thể đạt 30-50 năm nếu được lắp đặt và bảo dưỡng chuẩn xác). Điều này có nghĩa là tần suất bảo trì và sửa chữa sẽ thấp hơn nhiều so với các vật liệu kém bền hơn, qua đó có thể bù đắp cho chi phí sửa chữa phức tạp khi phát sinh sự cố.
5. Vấn đề sức khỏe và môi trường liên quan
Trong ngành xây dựng, mối quan tâm về sức khỏe và môi trường ngày càng tăng. Đối với tấm xi măng lót sàn, có một số điểm cần lưu ý.
5.1. Hiện tượng bụi xi măng trong quá trình xây dựng
Quá trình cắt, mài, hoặc khoan tấm xi măng lót sàn có thể tạo ra bụi xi măng mịn. Trong bụi xi măng có chứa các hạt silica và hợp chất kiềm, có thể gây kích ứng da, mắt và đường hô hấp nếu tiếp xúc trực tiếp hoặc hít phải. Phơi nhiễm kéo dài với bụi xi măng mà không có biện pháp bảo vệ có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như viêm phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh bụi phổi (silicosis), và thậm chí tác động xấu đến hệ tim mạch.
Nhằm bảo vệ sức khỏe cho người lao động và những người ở gần, việc trang bị đầy đủ đồ bảo hộ cá nhân (khẩu trang chuyên dụng, kính bảo hộ, găng tay, quần áo bảo hộ) là điều bắt buộc trong quá trình lắp đặt. Thêm vào đó, việc sử dụng các thiết bị hút bụi công nghiệp hoặc phun sương cũng có thể giúp giảm lượng bụi phát tán trong môi trường.
5.2. Vấn đề phân hủy và tái chế
Một quan niệm sai lầm phổ biến là tấm xi măng lót sàn khó phân hủy và tái chế. Tuy nhiên, nhiều nguồn thông tin uy tín khẳng định rằng tấm cemboard hiện đại, nhất là các sản phẩm không chứa amiăng, là vật liệu thân thiện với môi trường và có khả năng tái chế.
Tấm cemboard sợi cellulose được tạo ra từ các thành phần tự nhiên như xi măng Portland, sợi cellulose (thường là từ bột giấy tái chế hoặc gỗ) và cát mịn. Quy trình sản xuất không cần nung ở nhiệt độ cao như gạch nung, giúp tiết kiệm năng lượng và giảm lượng khí thải CO2. Sau khi được tháo dỡ, tấm cemboard sợi có thể được nghiền nát để tái sử dụng làm nền đường, vật liệu lót hoặc phụ gia xây dựng, qua đó giảm thiểu chất thải công nghiệp. Như vậy, tấm xi măng lót sàn là một giải pháp bền vững, tương thích với xu hướng xây dựng xanh hiện tại.
Vật liệu tấm xi măng lót sàn là một lựa chọn xây dựng hiện đại mang nhiều ưu điểm rõ rệt. Tuy nhiên, để đưa ra quyết định sử dụng tối ưu, việc hiểu rõ các nhược điểm tấm xi măng lót sàn là rất quan trọng. Những hạn chế đã được nêu bao gồm trọng lượng (khi so sánh với một số vật liệu nhẹ khác), nguy cơ rạn nứt (chủ yếu do sai sót trong thi công mối nối), và các mối lo ngại về sức khỏe (phát sinh từ bụi xi măng trong quá trình lắp đặt).
Tuy nhiên, nhiều "hạn chế" thường được cho là của tấm cemboard thực chất là những hiểu lầm hoặc đã được cải thiện rõ rệt nhờ công nghệ sản xuất tiên tiến. Ví dụ, tấm xi măng trên thực tế nhẹ hơn đáng kể so với bê tông truyền thống, có khả năng chống co ngót và nứt tốt nếu thi công đúng kỹ thuật, và tính năng cách nhiệt, cách âm cũng được đánh giá tích cực. Đáng chú ý, các sản phẩm tấm cemboard sợi cellulose hiện tại hoàn toàn không chứa amiăng gây hại và có khả năng tái chế, đóng góp vào xu hướng xây dựng bền vững.
Trước khi đưa ra quyết định ứng dụng tấm cemboard lót sàn cho dự án của mình, quý khách hàng nên tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia và nhà cung cấp đáng tin cậy như Nhà Xanh An Vinh. Việc chọn lựa sản phẩm chất lượng cao và tuân thủ quy trình lắp đặt chuẩn sẽ giúp phát huy tối đa ưu điểm và giải quyết hiệu quả các hạn chế của vật liệu này, mang lại một công trình bền vững và hiệu quả.